Alper Gezeravcı'nın Konuşulmayan En Önemli Deneyi

Schrenkiella parvula, Türkiye'nin Tuz Gölü civarında yetişen ve sadece bu bölgeye özgü bir bitkidir. Bu küçük bitki, zorlu çevre şartlarına - soğuğa, tuzluluğa ve kuraklığa - karşı dayanıklılığı ile bilim insanlarını etkilemiştir. Aynı zamanda Brassicaceae ailesine ait olan bu bitki, sert koşullarda yaşayabilme yeteneği sayesinde sıradan bir bitkiden çok daha fazlasıdır ve hayatta kalma konusunda uzmandır.

Bu küçük yeşil bitki, Schrenkiella parvula, artan toprak tuzluluğu ve iklim değişikliklerine karşı tarım için yeni umutlar sunuyor. Tuzlu topraklara uyum sağlama yeteneği, tarım bitkilerinin genetik gelişiminde yeni yollar açıyor. Laboratuvarda yapılan incelemelerle, bu bitki; bitki biyolojisi, genetik ve tarım bilimlerinde önemli buluşların temelini oluşturuyor. Bu özellikleriyle, dirençli tarım bitkileri geliştirmede ve dünya gıda güvenliğini sağlamada önemli bir rol oynayabilir.

(Jose Dinneny)

Uzayda gerçekleştirilen Schrenkiella Parvula araştırmaları, bilimi yeni bir boyuta taşıyor. Ege Üniversitesi bilim insanları ve astronot Alper Gezeravcı'nın liderliğindeki bu çalışmalar, bitkinin uzaydaki düşük yerçekimi ve yüksek tuzluluk koşullarına adaptasyonunu inceliyor. Bu, Mars gibi gezegenlerde tarım yapabilme ihtimalini açıyor. Bu deneyler, uzay tarımının geleceğine dair hayati bilgiler sunarken, Schrenkiella Parvula'nın uyum kabiliyetlerini yeniden vurguluyor ve bilimsel araştırma alanlarını genişletiyor.

Deney sürecinde, yüksek tuzlu ortamlara direnç gösteren bu bitkinin, düşük yer çekiminde de tuzluluğa karşı toleransını koruyup koruyamayacağı incelendi. Bu süre zarfında, bitkinin günlük fotoğraflarının proje ekibine düzenli olarak gönderildiği belirtildi. Doç. Dr. Barış Uzilday'ın deney hakkında verdiği bilgilere göre; deneyin ikinci ve üçüncü günlerinde bitkiler filizlenmeye başladı ve bu çok önemli bir bulgu. Bitkilerin büyümesi beklenen seviyede gerçekleşti, ancak yaprakları ve gövdeleri düşük yer çekimi nedeniyle farklılık gösterdi. Tuz Gölü'ndeki zorlu şartlara dayanıklı bir bitki olan Schrenkiella parvula, Mars gibi gezegenlerde tarım yapma potansiyeli taşıyan özelliklere sahiptir.

Doç. Dr. Uzilday, deney sonunda astronot Alper Gezeravcı'nın bitkileri hasat ettiğini söyledi. Metabolizmaları bir çözelti ile durdurulan ve Uluslararası Uzay İstasyonu'nda -80 derecede dondurularak saklanan bitkiler, aynı soğuklukta Dünya'ya getirilerek Türkiye'ye ulaştırıldı. Burada bitkilerin büyüme performansları, genlerin nasıl etkilendiği, bitkinin tuzlu ortama nasıl tepki verdiği incelenecek. Bu çalışma, bitkilerin uzayda nasıl yaşayıp büyüdüğünü anlamamıza yardımcı olacak.

Sonuç olarak; Schrenkiella Parvula, küçük boyutuna rağmen, doğanın ve yaşamın zorlukları karşısında nasıl evrilebileceğinin canlı bir kanıtıdır. Bu bitkinin hikayesi, zor koşullara direnci sayesinde tarımsal bilimde ve uzayda sürdürülebilir tarım uygulamalarında çığır açan bir döneme işaret ediyor.

(İsmail Türkan)

---

Kaynaklar

1. https://www.aa.com.tr/tr/bilim-teknoloji/uzaydaki-tuz-golu-bitkisi-deneyinin-sonuclari-paylasildi-/3134901#

2. https://expatguideturkey.com/results-of-the-extremophyte-experiment-in-space/

3. https://extremeplants.org/species/schrenkiella-parvula/

4. https://www.azolifesciences.com/news/20220503/Study-shows-how-Schrenkiella-parvula-develops-faster-under-stressful-conditions.aspx