Dünya Sağlık Örgütü, 2050 yılına kadar küresel kanser vakalarında tahmin edilen %77'lik bir yükselişi duyurdu.

DSÖ'nün (WHO) en güncel raporuna göre, küresel kanser vakalarında 2050 yılına kadar beklenen artış, %77'lik bir orana ulaşıyor. 3 Şubat 2024 tarihinde DSÖ'nün açıkladığı son tahminlere göre, küresel kanser teşhislerinde endişe verici bir artış öngörülüyor ve 2050 yılına kadar 35 milyon vaka bekleniyor. Bu, 2022'de rapor edilen 20 milyon vakadan %77 daha fazla bir artışı temsil etmektedir. Cuma günü açıklanan verilere göre, Uluslararası Kanser Araştırma Ajansı, 185 ülkeyi ve hastalığın 36 farklı türünü kapsayan detaylı bilgiler sunmuştur.

(Fabrice Coffrini/AFP/Getty Images)

Kanser vakalarındaki artışın nedenleri nedir?

Araştırmacılara göre genetik faktörler muhtemelen bir rol oynamaktadır. Ancak veriler, 50 yaş altındaki bireyler arasında en yaygın kanserlerin temel risk faktörlerinin, kırmızı et ve tuz içeren diyetler, meyve ve süt tüketiminin az olması; alkol kullanımı; ve tütün kullanımı olduğunu göstermektedir. Fiziksel hareketsizlik, fazla kilo ve yüksek kan şekeri de katkıda bulunan faktörlerdir. Bu durum, genç yetişkinlerdeki kanser vakalarındaki artışın nedenlerini daha iyi anlamak ve önlem almak için daha fazla küresel araştırmaya ihtiyaç olduğunu vurguluyor.

Bu yıl içinde 2 milyonu aşan yeni kanser vakası bekleniyor. Bu, hepimiz için ne ifade ediyor?

 Amerikan Kanser Derneği'ne göre, bu rakam günlük ortalama 5,500 kanser teşhisine denk geliyor; aynı zamanda 2024 yılı boyunca 611,000 ölüm öngörülüyor. Altı yaygın kanser türünde vakalarda artmalar tespit edildi. Bunlar: Meme, endometrial, böbrek, melanom, pankreas ve prostat kanserleridir. Genç yaşta kanser teşhisi konan bireylerin sayısının artması, olayı daha da dehşet verici bir hale getiriyor.

Edinburgh Üniversitesi öncülüğündeki bir ekip, 14 ile 49 yaş arasındaki bireylerde 29 farklı kanserin 200'den fazla ülkede ve bölgede yarattığı etkileri derinlemesine inceledi. Yapılan analizler, dünya genelindeki kanser vakalarının, 1990 yılında 1.82 milyondan 2019'da 3.26 milyona çıkarak önemli bir artış yaşadığını ortaya koydu. Meme kanseri, her 100,000 kişide 13.7 vaka ile en fazla görülen tür oldu. Soluk borusu ve prostat kanserleri, yılda sırasıyla %2.38 ve %2.23 oranında büyüyerek en hızlı artan kanser türleri arasında yer aldı. 2019'da erken başlangıçlı kanserlerin en yüksek oranları Kuzey Amerika, Okyanusya ve Batı Avrupa'da görüldü. Geçmiş yılların eğilimlerine göre araştırmacılar, 2030 yılına kadar olan süreçte, erken bir evrede tespit edilen kanser vakalarının %31 oranında artacağını, buna bağlı ölümlerin ise %21 oranında artış göstereceğini tahmin ediyorlar. Bu artıştan en çok etkilenecek yaş grubu ise kırklı yaşlardaki bireyler olacak. Aratırmacılar, vakaların artışına neyin neden olduğunu tam olarak anlamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğuna vurgu yapıyor. Gözlemlenen artışın arkasındaki nedenler hala tam olarak aydınlatılamamış durumdadır.

*acsjournals

2023'te erkeklerde ve kadınlarda sıkça teşhis edilen kanser türlerini gösteren analiz yukarıda gösterilmektedir. Erkeklerde, prostat, akciğer ve bronş ile kolorektal kanserler (KKK'ler), tüm yeni vakaların neredeyse yarısını (%48) oluşturur; prostat kanseri tek başına teşhislerin %29'unu oluşturur. Kadınlarda ise meme kanseri, akciğer kanseri ve KKK, tüm yeni teşhislerin %52'sini oluşturur; burada meme kanseri tek başına kadın kanserlerinin %31'ini oluşturur. Bu grafik, cinsiyet bazında kanser teşhisi konulan vakaların detaylı bir şekilde dağılımını göstermektedir, bu da sağlık alanındaki farkındalığı artırma potansiyeline sahiptir.

50 yaş altındaki bireylerde, kanser vakalarında %79 oranında artış

2019'da erken başlangıçlı kanserlerin en yüksek oranları Kuzey Amerika, Okyanusya ve Batı Avrupa'da gözlendi. Ancak düşük ve orta gelirli ülkeler de etkilendi; 50 yaş altındaki bireyler arasında en yüksek ölüm oranları Okyanusya, Doğu Avrupa ve Orta Asya'da kaydedildi.

Kaynakça

1. https://www.bu.edu/articles/2024/cancer-cases-expected-to-pass-two-million/

2. https://www.ed.ac.uk/news/2023/global-surge-in-cancer-cases-among-under-50s

3. https://acsjournals.onlinelibrary.wiley.com/doi/10.3322/caac.21763

4. https://www.bmj.com/company/newsroom/global-surge-in-cancers-among-the-under-50s-over-past-three-decades/

5. https://globalnews.ca/news/9938796/cancer-cases-young-adults-study/

6. https://www.arabtimesonline.com/news/who-forecasts-a-77-surge-in-global-cancer-cases-by-2050-in-latest-report/

7. https://edition.cnn.com/2024/02/02/health/who-cancer-estimates/